Belçika’da Neler Oluyor?

Bildiğiniz gibi içerisinden geçtiğimiz endişe verici süreçte kimseyi seyahat etmeye teşvik etmemeye ve dünyada Covid-19 salgınıyla ilgili olan bitenleri, farklı ülkelerde yaşayan arkadaşlarımızla röpotajlar yaparak paylaşmaya karar vermiştik.

Bu doğrultuda ikinci durağımız Belçika oldu. Üniversite yıllarını beraber geçirdiğimiz ve çok sevdiğimiz, gerek akademik hayatında gerekse de daha sonraki yaşantısında çok başarılı olan bir arkadaşımız Mehveş Demirer ile konuştuk.

Mehveş, bizim de bir dönem yaptığımız gibi, TÜSİAD’ın Brüksel’de bulunan Avrupa Birliği Temsilciği’nde görev yapıyordu. Hadiseler orada iken başladı. Ona, Brüksel’de ve genel olarak Belçika’da neler olduğunu sorduk. O da bize detaylarıyla anlattı.  

Röportajı okumaya başlamadan önce hızlı bir şekilde Belçika’da ne tür tedbirler alındığını hatırlayalım:

Belçika’da Corona Günlükleri

Belçika önlem almakta bir müddet geç kalmış dahi olsa sıkı tedbirler tam da bugünlerde başladı. Şuanda ülkede marketler, eczaneler, bankalar ve gazeteciler açık. Bunun dışında kalan yerler ise kapatılmaya başladı. En önemli noktalardan birisi açık olan alanlarda 10 metrekareye 1 insan düşecek şekilde giriş izni verilmesi oldu. Herhangi bir sebeple dışarıda diğer insanlarla birlikte olmak yasaklandı ve 50€’dan başlayan bir ceza yaptırımı da getirildi. Aile üyeleriniz dahi olsa yan yana bulunmak yasaklandı. İnsanların arasına en az 1.5 metre mesafe koyması istendi Yani sosyal izolasyon uygulamaları başlamış oldu. 

Bu kritik günlerde Belçika’daki gelişmeleri Mehveş’ten (@mehves.demirer) değerlendirmesini rica ettik ve ona bazı sorular yönelttik: 

Röportaj

-Merhaba Mehveş! Öncelikle nasılsın? Senin için şuanda her şey yolunda mı?

Merhaba! Ben gayet iyiyim,15 Mart Pazar akşamı Belçika saatine göre 18.15’teki son THY uçağı ile ülkeye döndüm. Zorlu bir dönüş süreciydi. Özellikle son 2 günü çok büyük bir kaos içinde geçirdik. Türkiye’nin almış olduğu Avrupa ülkelerine uçuş yasağı, sonrasında sürekli olarak değiştirilince, her yeni kararla bizler de arafta kaldık.

17 Nisan’a kadar uçuş olmayacak dendiğinde, “tamam o halde buradayım, zaten normal şartlarda da Mayıs ortası dönecektim” demiştim. Ancak ertesi gün(14 Mart’ta) 17 Mart gecesine kadar hak tanıyoruz açıklaması yaptılar. Ben de birden bire “acaba bu fırsatı değerlendirip dönsem mi, sonra ne olacağı belli değil” diye düşünerek çok hızlı bir karar alma sürecine girdim. Erasmus stajı ile gittiğim için önce bazı prosedürlerden emin olmam gerekiyordu, sonra toparlanma ve bilet alma işlemlerini halletmem gerekiyordu. 

15 Mart sabahı erkenden uçak biletimi aldım. 16 Mart öğlen Pegasus uçağı ile gelecektim. Tam her şeyi ayarladım derken sadece birkaç saat içerisinde bir kez daha karar değiştirdiler ve tandıkları hakkı aynı geceye çektiler. Haliyle bir sonraki günkü uçuşum iptal olacaktı ve ben Brüksel’de kalmaya devam edecektim. Çünkü bu karar çıktıktan sadece 2 buçuk saat sonraya tek bir uçak vardı ve benim ona yetişmem imkansızdı. 

Bir kez daha “kalıyorum” dedim. Tabi hem benim hem de ailemin morali çok bozuldu. Tam o esnada TÜSİAD AB Temsilcimiz Sayın Dilek Aydın, havalimanından bildirdi ve THY’nin ek sefer koyduğunu söyledi. 

İşte o andan itibaren ülkeye dönebilmek için sadece birkaç saatim vardı. Öyle büyük bir telaşla her şeyi toparlayıp bavullarla havalimanına gittim ki… Uçağa binip de artık geliyor olduğumu kavrayana kadar kendimi bir bilgisayar oyununun içinde gibi hissettim. Geldiğimden beri de ev karantinasındayım. Sağlık durumum gayet iyi. Hiçbir sıkıntı yok. Aile bireylerimle temas etmiyorum, gereken tüm tedbirleri alıyorum.

-Peki bulunduğun yerde yönetim, salgına karşı nasıl önlemler aldı? Bizi bilgilendirebilir misin?

Bulunduğum yerde, Brüksel’de, ben gelene kadarki süreçte son birkaç güne kadar her şey çok normaldi. Biz ekip olarak son 1 hafta home-office sistemine geçmiştik ama şehirde hayat devam ediyordu. Etrafta maske takan kimseyi göremezdiniz… 

Yalnız son birkaç günde ölüm görülmesiyle birlikte Belçika Hükümeti de bazı kısıtlama uygulamalarına gitti. Önce hızlı bir şekilde tüm etkinliklerin durdurulması kararı alındı, kültür- sanat faaliyetleri iptal edildi, restoran-bar-kafe gibi yerler kapatıldı. Sadece marketler,bankalar,postaneler ve eczaneler açık kaldı. Sonra ulaşımda görevli olanlar protesto edip eylem yapmaya başlayınca toplu taşıma seferlerini de düzenlendiler ve sayısını azalttılar.

-Alınan önlemleri yeterli buldun mu? Sence başka neler yapılabilirdi?

Şehir içindeki kamu kullanımına açık yerlere yönelik dezenfekte etme çalışmaları hiç görmedim mesela. Bu konuda Türkiye’deki Büyükşehir Belediyelerini çok takdir ediyordum uzaktan. Her gün sonunda metro, metrobüs, otobüs gibi taşıma araçlarını ekipler müthiş temizliyor, dezenfekte ediyorlardı. Brüksel’de hiç böyle bir şey olmadı. Bence bu konuda yetersizlerdi. Okulları da çok geç online sisteme aldılar. Bu yüzden çevremdeki arkadaşlarımın üniversitelerinde Covid tespit edilen arkadaşları vardı.

-Peki orada yaşayan diğer insanlar (expatlar ve localler) konuyla ilgili ne düşünüyor, neler hissediyor? Bu konudaki gözlemlerini aktarabilir misin?

İnsanlar genel olarak sakindi, ta ki sosyal yaşam kısıtlaması gelene kadar. Ya sokağa çıkma yasağı olursa diye son birkaç gün herkes marketlere akın etti. Halbuki tüm bu kısıtlamalar kalabalık gruplar sıkışık alanlarda bir araya gelip de tehlike arz etmesin diye yapılmıştı. İnsanların marketlere aynı anda hücum etmesi çok trajikomikti gerçekten de.

-Sen de ürün tedariği sürecinde sorunlar yaşadınız mı? En çok neleri temin etmekte zorlandın?

Evet, ben daha Belçika Hükümeti herhangi bir karar almamışken ve Brüksel’de vaka bile görülmemişken yüz maskesi, el dezenfektanı aramaya başlamıştım ve hiçbir eczanede yoktu. Bazı eczacılarla bu durumu konuştuğumda da “stoklarda yok deniliyor ve bize getirmiyorlar” cevabını aldım. Daha işin başında bile stokları yetersizdi anlayacağınız. Zaten sonradan hastanelerde de zor bulunduğunu ve ancak sağlık personeline yetecek kadar malzeme olduğu duyumunu aldık.

– (Gerçekten de çok üzücü şeyler yaşamışsın. Umarız ve dileriz bu küçük karantina sürecini sağlık içerisinde atlatırsın…) Peki eklemek istediklerin var mı? Üzerinde durmamız gereken farklı konular var mı? Bizler için tavsiyelerin neler?

Eklemek istediğim şey şu olabilir; insanlık olarak çok önemli bir sınavdan geçiriliyoruz. Onlarca yıldır üst düzey teknoloji ve buna bağlı geniş kapsama alanlı internet kullanımı sonucu çevreye yaydığımız yüksek radyasyon; toprağı, suyu ve havayı kirletmemiz; sadece gıdaların değil neredeyse insan hayatına dokunan her şeyin genetiğiyle/hammaddesiyle oynamamamız sonucunda kendi kendimizi bugünlere getirdik. Metabolizmalarımızı her türlü virütik hastalığa açık hale getirdik. Bağışıklık sistemlerimizi zayıflattık. Bizi koruyacak olan doğal ne varsa hepsini tükettik, üstelik doğanın kendisini de mahvettik. Biz bu korkunç sınava tabi tutulmayı hak ettik maalesef. Temennim, bu sınavdan en az zararla (bu saatten sonra ne kadar az olabilir bilmiyorum ama) çıkabilmemiz. Meseleyi çok ciddiye almalıyız. Bireysel değil, kolektif düşünmeliyiz. Kendimizi korurken çevremizdekilere de saygı duymalıyız. Panik olmadan, gereken tüm tedbirleri almalı ve dirayetle,sabırla bu süreci atlatmak için üstümüze düşen vatandaşlık görevlerini yerine getirmeliyiz. En önemlisi de bu sınavın sonucunda cebimize kalan bir ders olmalı ve biz o dersi asla unutmamalıyız.

Son Söz

Mehveş’in yazdıklarını üzüntü içerisinde okuduk. Belçika’da da insanların aynı Türkiye’deki gibi panik içerisinde ne kadar büyük hatalar yaptığını gördük. Canhıraş bir şekilde hijyen ürünlerini ve maskeleri yağmalamanın, buna gerçekten ihtiyacı olan insanları ne kadar zor  durumlara düşebileceğini bir kere daha anladık.

Bir düşünsenize! Ya Mehveş, o son uçağa binemeseydi. Maskesiz bir şekilde, belirli bir süre için gittiği bir ülkede ne yapacaktı!
Tabii ki bu süreçte, bizimle de çok yakından ilgilenen TÜSİAD’ın Avrupa Birliği nezdindeki temsilcisi Sayın Dilek Aydın ve Sayın Başkonsolosumuz gerekli desteği sağlardı. Ancak, ya sonra?

Tabii ki hepimiz tedbirimizi alacağız ancak yaptığımız bazı davranışların başkalarını mağdur edeceğini de unutmayacağız.

Son söz olarak, biz değerli arkadaşımız Mehveş sağ salim ailesine kavuştuğu için çok mutlu olduk. Gelir gelmez de bu röportaj teklifimizi kabul ederek bizleri bilgilendirdi ve oradaki son durumu anlattı. Kendisine çok teşekkür ediyoruz. Bol bol sağlık diliyoruz.

Biz, yolumuzun üstü sağlık dolsun diye sizlere yeni röportajlar hazırlamak üzere huzurlarınızdan ayrılıyoruz. Sizi de dünyaya umut dolu gözlerle bakmaya davet ediyoruz. Sağlıcakla kalın!

1. İngiltere’de Corona: Hükümet halkı kaderine mi terk ediyor? Londra’dan Damla ile konuştuk.

2. İsviçre’de Corona: Yeterince önlem alınmadı mı? Türkiye’ye örnek olabilecek uygulamalar hangileri? Basel’den Selin ile konuştuk.

3. Avustralya’da Corona: Gerçekten sıcaklar virüsün yayılmasını engelliyor mu?!